Հասմիկ Գուլակյանի զրույցը ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի բանահյուսության բաժնի գիտաշխատող Սերգեյ Վարդանյանի հետ
Վերջին տարիներին Թուրքիայի տարածքում ապրող համշենահայության թեման մեր երկրում ամենաարդիականներից է: Չնայած համշենցիների ազգային ինքնության մասին ասում-խոսում են շատերը, բայց ես վերապահումով եմ վերաբերվում այդ մեկնաբանություններին, որովհետև խնդիրը շատ խորքային է և բազմաբարդ:

Արդվինի նահանգի համշենցիների Գարջի, այժմ Հենդեք գյուղում համշենցի տատիկի հետ Hendek – ՀԱՄՇԵՆԱՀԱՅԵՐ THE HAMSHEN ARMENIANS АМШЕНСКИЕ АРМЯНЕ
Մի կողմից` հարց է, թե տվյալ վերլուծաբանը որքանո՞վ է տիրապետում համշենահայության հիմնախնդիրներին, մյուս կողմից էլ այլ հարց է, թե համշենահայությունը ի՞նչ արժեհամակարգով է որոշում իր ինքնության խնդիրը: Կարծում եմ` ամենակարևորը հիմնահարցը վերջին հարթությունում հստակեցնելն է, որն էլ, ըստ իս, ամենադժվարն է: Ամենադժվարն է, որովհետև տևական ժամանակ, հատկապես` Թուրքիայում Աթաթուրքի իշխանության գալուց ի վեր, ամեն ինչ է արվել, որ դավանափոխված այս հանրության հիշողությունից իսպառ ջնջվեն սեփական տեսակի, ազգային ինքնության, հավատի, մշակույթի, սովորույթների ու ավանդույթների մասին նրանց տարրական հիշողությունները: Եվ դա արվել է օրենքով: Հանրապետական Թուրքիայի 1924 թվականի սահմանադրության 88-րդ կետը հռչակում է. «Յուրաքանչյուր ոք, ով Թուրքիայի քաղաքացի է, համարվում է թուրք»: Գերական եղել է և է Թուրքիայի Հանրապետության քաղաքացիությունը` որպես «վերին ինքնություն»: Այսինքն` թրքական պետական քաղաքականության հետևանքով համշենահայությունը կորցրել է իր ազգային ինքնության մասին սեփական ընկալումը. այսօր նրանք իրենք իրենց կա՛մ թուրք են համարում, կա՛մ համշենցի` առանց գիտակցելու, որ այդպիսի ազգություն գոյություն չունի: Թրքական պետական մեքենան անխափան է աշխատում թե՛ Հայոց ցեղասպանության ուրացման, թե՛ իսլամացված հայերի ազգային ինքնության հարցերը խեղելու հարցում…
«Վէմ» ռադիոկայան
29. 10. 2014
ՀԱՄՇԵՆԱՀԱՅԵՐ
THE HAMSHEN ARMENIANS
АМШЕНСКИЕ АРМЯНЕ
Տես նաև՝
«ՁԱՅՆ ՀԱՄՇԵՆԱԿԱՆ» ՊԱՐԲԵՐԱԿԱՆԸ 10 ՏԱՐԵԿԱՆ Է
դռւք շատ ճիշտ եկ